Adam Walny - reżyser spektakli lalkowych, scenograf i terapeuta - w sobotę i niedzielę gości w klubie Żak. Poprowadzi warsztaty i seminarium, a podczas dwóch wieczorów zaprezentuje trójmiejskiej publiczności spektakle "Ewangelia Judasza" i "O jednym takim, co nie lubił siebie"

Mirella Wąsiewicz: Podobno jest Pan dyplomowanym snycerzem.

Adam Walny: Jestem. Tylko proszę nie pomylić z błędnym snycerzem.

M. W. Gdzie się zdobywa takie wykształcenie? Jest przydatne w pracy reżysera spektakli lakowych?

A. W. Dziesięć lat temu kończyłem liceum plastyczne w Supraślu. Snycerstwo było tam jedną ze specjalizacji, zresztą bardzo pojemną. Moją pracą dyplomową był spektakl teatralny, do którego stworzyłem pierwszą lalkę. Interesowała mnie wówczas rzeźba w ruchu.

M. W.Mówi się, że lalkarz powtarza gest pana Boga, stwarza coś, co powinno mu być posłuszne.

A. W. Lalki w historii były takimi łącznikami między światem widzialnym i niewidzialnym. Chociażby poprzez zdumienie, które budziły u dawnego widza z tego powodu, że się ruszały i sprawiały wrażenie żywych. Świadomość, że stwarza się coś nowego, a później ożywia na scenie, kiedyś na pewno była dla mnie bardzo pociągająca. Teraz bardziej mnie interesują działania z lalkami, ich konstrukcja i sztuka lalkarska.

M. W. Poprowadzi Pan w Gdańsku seminarium o historii teatru lalek. Jest w niej jakiś okres, który wydaje się Panu szczególnie inspirujący?

A. W. Nie wyróżniam szczególnie żadnego okresu. Bardziej sensowny wydaje mi się podział na funkcje, jakie pełnią lalki: rytualne i magiczne oraz lalka jako środek artystycznego wyrazu. A seminarium chcę oprzeć na eseju Petera Schumana o lalkach pierwotnych i radykalnych. Ilość dygresji, które powstaną na bazie tego eseju, jest na razie nieznana. To zależy również od seminarzystów. Wspólnie będziemy się nad tym zastanawiać.

M. W Przy tworzeniu spektakli najpierw zastanawia się Pan nad lalką czy fabułą?

A. W. Pojawia się kilka rzeczy naraz i to jest w tej pracy najciekawsze. Pomysł na lalkę wypływa z historii. Najbardziej mnie bawi tworzenie nowych technik lalkarskich albo wykorzystywanie dawnych technik w zupełnie nowy sposób. Praca w dialogu, z przedmiotem i materią.

M. W. Z jakich materiałów najchętniej Pan korzysta przy tworzeniu lalek?

A. W. Przyzwyczaiłem się do "ciepłych" materiałów: papieru, drewna i drutów, jeśli da się je powyginać. Chętnie poeksperymentowałbym z twardszymi materiałami, niestety jestem ograniczony brakiem spawarki.

M. W. Dlaczego?

A. W. Bo jest zbyt droga.

M. W. Co się dzieje z lalkami, kiedy przestaje Pan grać spektale, w których występują?

A. W. Robię z nich nowe. Ale dopiero po kilku latach, potrzebuję czasu na to, żeby się z nimi rozstać. Świetnym momentem na ostateczne pożegnanie jest znalezienie pomysłu na ich nowe wykorzystanie.

M. W. Do tego czasu gdzie je Pan przechowuje?

A. W. W piwnicy rodzinnego domu. Całe szczęście, że jest ta piwnica. Jak mnie z niej wyrzucą, będę robił mniejsze, łatwiejsze do składania formy.

M. W. Oprócz spektakli prowadzi Pan również terapię dla osób niepełnosprawnych.

A. W.Współpracuję ze Stowarzyszeniem Twórców Niepełnosprawnych. Sztuka lalkarska jest bardzo pomocna w terapii, zwłaszcza dla osób zamkniętych w sobie. Oni otwierają się nie w bezpośrednim kontakcie z innym człowiekiem, tylko przez pośredników różnego typu. Laki są dla nich świetnym medium.


Pochodzenie tekstu: Gazeta Wyborcza Trójmiasto 19 stycznia 2004